Արմատախողովակի բուժում
Վերականգնվեք հարմարավետության մեջ
Ի՞նչ է արմատախողովակի բուժումը
Արմատախողովակների բուժումը կիրառվում է ատամի վնասված հատվածը ներսից վերականգնելու համար։ Այն նաև կոչվում է էնդոդոնտիկ բուժում։ Ատամնախողովակների բուժման ընթացքում ատամի ներքին մասից չափազանց մանրակրկիտ կերպով հեռացվում են մանրէներով վարակված հյուսվածքները: Ատամի միջուկը (պուլպա) կազմված է ոչ միայն նյարդային թելիկներից, այլ նաև զարկերակներից, երակներից, ավշային անոթներից, շարակցահյուսվածքային թելիկներից։ Երբ արդեն մաքրված է ատամի ներքին տարածությունը, կատարվում է ատամնալիցքի (պլոմբի) տեղադրում և ատամի խոռոչի զմռսում։
Անհրաժեշտության դեպքում կարող է փոխարինվել նաև ծամելու համար օգտագործվող ատամի պսակը կամ մակերեսը։
Ատամնախողովակների բուժումը կարող է իրականացնել ատամնաբույժը կամ էնդոդոնտիստը:
Ատամնախողովակների բուժումը կարող է փրկել խիստ վարակված կամ վնասված ատամը: Ատամը կարող է վարակվել կամ վնասվել խոռոչների, ատամնաբուժական կրկնակի պրոցեդուրաների, մաշվածության, լնդերի հիվանդության, ճաքճքված լցոնումների կամ ատամի վնասվածքի հետևանքով:
Երբ ատամի միջուկը վնասվում է, ատամի ներսում բակտերիաները բազմանում են: Սա կարող է հանգեցնել վարակի կամ թարախակույտի, որը ձևավորվում է ատամի արմատի ծայրում:
Կարևոր է հնարավորության դեպքում պահպանել սեփական ատամը: Այն ավելի լավ է աշխատում կծելու և ծամելու համար, քան արհեստական ատամը: Ատամ կորցնելը կարող է հանգեցնել բերանի խոռոչի այլ խնդիրների: Կորցրած ատամը արհեստականով փոխարինելը հաճախ պահանջում է ատամնաբուժական ավելի բարդ պրոցեդուրաներ։ Ատամնախողովակների բուժումը հաճախ ատամը փրկելու լավագույն միջոցն է:
Կան արմատախողովակների բուժման մի քանի տարբեր տեսակներ, որոնք կարող են իրականացվել՝ կախված անհատական դեպքից: Բոլորի նպատակը նույնն է՝ փրկել ատամը և պաշտպանել խոռոչների հետագա բակտերիաների ազդեցությունից։
Հիվանդանոցային ռեժիմ
1 օր մեկ գիշեր
Վիրահատության տևողություն
1-2 ժամ
Անզգայացում
տեղային
Գնացուցակ
Վճարումներն ընդունվում են ՀՀ դրամով
Ընթացակարգի տեսակները
Արմատախողովակների ոչ վիրահատական բուժում
Արմատախողովակների ոչ վիրահատական բուժում
Արմատախողովակների բուժման այս ձևի դեպքում հեռացվում է ատամի ներքին նյարդային հյուսվածքը և զմռսվում խոռոչը: Կարող է անհրաժեշտ լինել արմատախողովակի ոչ վիրահատական բուժում, եթե ատամը ենթարկվել է լայնածավալ քայքայման, որը հնարավոր չէ վերականգնել լցոնման (պլոմբավորման) միջոցով, կամ եթե առկա է վարակ, որն ազդել է ատամի նյարդերի վրա:
Ապիկոէկտոմիան
Ապիկոէկտոմիան
Ապիկոէկտոմիան պրոցեդուրա է, որը կատարվում է արմատախողովակի ոչ վիրահատական բուժման անօգուտ լինելու դեպքում: Արմատի գագաթի մասնահատումը (ատամի արմատի ապիկոէկտոմիա) վարակի դեմ պայքարի արդյունավետ եղանակ է, որը թափանցում է ատամի արմատի հիմքի մոտ և թույլ է տալիս կանխել նրա հետագա տարածումը:
Ապիկոէկտոմիան իրականացվում է տեղային անզգայացմամբ․ բուժման այս ձևը միկրովիրաբուժական միջամտություն է: Ատամի արմատի ծայրը հատվում է և զմռսվում արմատախողովակը լցնող նյութով: Հաջորդող ամիսներին ծնոտը բուժում է ատամի արմատը, որից հեռացվել է վարակված նյադը : Այնուամենայնիվ, վերականգնումը երկար չի տևում. բուժառուների մեծ մասը վերադառնում է իր սովորական գործունեությանը անմիջապես հաջորդ օրը:
Պուլպոտոմիա և պուլպէկտոմիա
Պուլպոտոմիա և պուլպէկտոմիա
Պուլպոտոմիան և պուլպէկտոմիան պրոցեդուրաներ են, որոնք կատարվում են կաթնատամների վրա, հիմնականում՝ երեխաների արմատախողովակների վրա: Այս երկու պրոցեդուրաներն էլ օգնում են պահպանելու երեխայի բնական ատամը, բայց ունեն մեկ տարբերություն։
Պուլպոտոմիայի ժամանակ ատամի խոռոչի հիվանդ պուլպը հեռացվում է, և առողջ պուլպոտը մնում է երեխայի ատամների արմատներում: Պուլպոտոմիան գործում է միայն այն դեպքում, եթե երեխայի ատամի միայն մի մասն է ազդում ներքին նյարդային հյուսվածքի վրա:
Պուլպեկտոմիայի ժամանակ ամբողջ պուլպը հեռացվում է և փոխարինվում լցոնիչով: Այս պրոցեդուրան սովորաբար կատարվում է ատամների վրա, որոնք հնարավոր չէ փրկել պարզ պուլպոտոմիայով՝ ընդարձակ վարակի կամ կարիեսի պատճառով:
Արմատախողովակների բուժումը հիանալի միջոց է ատամները փրկելու համար, որոնք հակառակ դեպքում կհեռացվեին վարակի կամ քայքայման պատճառով:
Ինչ ակնկալել
Արմատախողովակների բուժումը անհրաժեշտ է, երբ ատամնաբուժական ռենտգենը ցույց է տալիս, որ պուլպը վնասվել է բակտերիալ վարակի պատճառով:
Պուլպը կարող է բորբոքվել, եթե այն վարակված է բակտերիայով, ինչը թույլ է տալիս բակտերիաներին բազմանալ և տարածվել:
Պալպային վարակի ախտանիշներն են՝
- ցավ տաք կամ սառը սնունդ և խմիչքներ ուտելիս կամ խմելիս,
- ցավ կծելու կամ ծամելու ժամանակ։
Վարակի զարգանալուն զուգահեռ այս ախտանշանները, ներվի մահացմամբ պայմանավորված, հաճախ անհետանում են:
Քանի որ պրոցեդուրաների ընթացքում լնդերի մեջ անզգայացում է ներարկվում, պրոցեդուրայից ժամեր անց բուժառուի բերանը կարող է թմրել՝ դժվարացնելով ուտելը, ուստի եթե ատամնաբույժը հիվանդին չի արգելում, ապա պրոցեդուրայից մի քանի ժամ առաջ ուտելը վերականգնումը շատ ավելի արդյունավետ է դարձնում:
Բուժում սկսելուց մի քանի ժամ առաջ հաճախ խորհուրդ է տրվում ընդունել իբուպրոֆեն: Այն հակաբորբոքային ցավազրկող է, որը օգնում է թեթևացնելու ձեր այտուցը:
Չնայած բոլոր խոսակցություններին՝ արմատախողովակի պրոցեդուրաները արդյունավետ միջոց են ատամը փրկելու և նրա գործառույթը վերականգնելու համար:
Արմատախողովակները սովորաբար բուժում է էնդոդոնտիստը կամ ընդհանուր ատամնաբույժը մեկ կամ երկու այցի ընթացքում, սակայն ժամանակ առ ժամանակ լրացուցիչ այցելություններ են պահանջվում, քանի որ որոշ ատամներ դժվար է բուժել: Նախ պետք է ատամների ռենտգեն հետազոտության միջոցով ստուգել վնասի չափը: Ցավը վերահսկելու համար ընթացակարգն ուղեկցվում է տեղային անզգայացմամբ: Այնուհետև ատամի շուրջը՝ բերանի խոռոչում, տեղադրվում է ռետինե թիթեղ՝ ատամը թքից զերծ պահելու համար: Կարիեսը հեռացվում է, և ատամի պսակի միջով անցք է բացվում՝ պուլպային անցք մուտք գործելու համար: Ատամնաբուժական փոքր գործիքների օգնությամբ հեռացվում է վարակված կամ հիվանդ պուլպը։
Վնասված միջուկի հեռացումից հետո արմատախողովակները լվացվում և մաքրվում են: Դրանց չափերը կարող են փոխվել և ընդլայնվել՝ ավելի լավ լցոնման հասանելիություն ապահովելու համար։ Մշտական լցոնումից առաջ դրանք մաքրվում են բոլոր վարակներից և չորացվում։ Երբեմն դեղամիջոցներ են ներարկվում պուլպային խցիկի և արմատային խողովակների մեջ՝ ցանկացած վարակից ազատվելու համար: Եթե վարակը տարածվել է ատամից այն կողմ, ապա կարող են անհրաժեշտ լինել հակաբիոտիկներ: Արմատախողովակների բուժումից հետո ատամը պաշտպանելու, բեկորների և թքի մուտքը կանխելու համար պսակի մեջ տեղադրվում է ժամանակավոր լցոնում: Անհրաժեշտ է խուսափել այդ հատվածով կծելուց կամ ծամելուց, մինչև այն ամբողջությամբ կմշակվի և կվերականգնվի:
Մաքրվելուց և չորացնելուց հետո ժամանակն է լցնել ատամի ներսը՝ դատարկ պուլպախցիկը և արմատային խողովակները: Հնարավոր է, որ այս քայլի համար լրացուցիչ անզգայացման կարիք չլինի: Ժամանակավոր լցոնման առկայության դեպքում այն հեռացվում է՝ ատամի ներսից մուտք գործելու համար: Ատամը լցնելու համար օգտագործվում է հերմետիկ մածուկի խառնուրդ, որին հաջորդում է լցոնում՝ այն համոզումով, որ արմատային խողովակները պաշտպանված են թքից:
Արմատախողովակների բուժման վերջին քայլը ատամի վերականգնումն է: Քանի որ ատամը սովորաբար ունի մեծ լցոնում կամ թուլանում է լայնածավալ կարիեսի պատճառով, այն պետք է պաշտպանված լինի ապագա վնասներից և վերադարձվի նորմալ օգտագործման: Դա արվում է՝ ատամի վրա տեղադրելով արհեստական ատամ՝ պսակ, որը սովորաբար պատրաստվում է ճենապակուց կամ մետաղի հետ միաձուլվածքից , սակայն կարող են օգտագործվել այլ նյութեր: Ճենապակե կամ մետաղից միաձուլված պսակները կարելի է համապատասխանեցնել մյուս ատամների գույնին: Երբեմն ատամի մեջ նախ պետք է տեղադրվի մետաղական սյուն՝ կառուցվածքային ամրություն ապահովելու և պսակը տեղում պահելու համար, եթե ատամի զգալի մասը բացակայում է: Պետք է հարցնել ատամնաբույժին կամ էնդոդոնտոլոգին վերականգնման այլ տարբերակների մասին:
Շատ կարևոր է հոգ տանել ատամների մասին արմատախողովակի բուժումից հետո վերականգնման ընթացքում:
Պետք է խուսափել պինդ սնունդ ուտելուց մինչև բուժման ավարտը:
Վերջնական բուժումից հետո վերականգնված ատամն այլևս չպետք է ցավի․ կարող է ցավել միայն մի քանի օր։
Ցանկացած անհանգստություն թեթևացնելու համար կարելի է ընդունել առանց դեղատոմսի ցավազրկողներ, ինչպիսիք են պարացետամոլը կամ իբուպրոֆենը:
Հարկ է դիմել ատամնաբույժին, եթե ցավազրկողներ ընդունելուց հետո դեռ առկա է ցավ կամ այտուց։
Շատ դեպքերում արմատախողովակի հետագա բորբոքումը կարելի է կանխել հետևյալ կերպ.
- ատամները մաքուր պահել,
- չուտել շատ քաղցր սնունդ,
- թողնել ծխելը:
Բժիշկներ
Հաճախակի տրվող հարցեր
Շատերը վախենում են, որ արմատախողովակների բուժումից հետո ատամի ցավ կունենան։ Այնուամենայնիվ, քանի որ ընթացակարգի արդյունքում վարակի աղբյուրը հեռացվում է, մարդկանց մեծամասնությունը բուժումից հետո անհապաղ թեթևացում է գտնում: Եթե արմատախողովակի հեռացումից հետո ցավ է զգացվում, անհրաժեշտ է անմիջապես դիմել ատամնաբույժին:
Չնայած արմատախողովակների պուլպան (ներվի) հեռացնելուց հետո բուժառուն չպետք է շատ ցավ ունենա, առաջին մի քանի օրվա ընթացքում հնարավոր է որոշակի ցավ: Դա նորմալ է և կարող է անցնել ցավազրկողների միջոցով: Շատ դեպքերում ցավերը նվազում են 1-2 շաբաթվա ընթացքում:
Որպես կանոն, արմատախողովակի վերականգնման ժամանակահատվածը տևում է մեկ շաբաթից պակաս: Թեթև անհանգստությունը կարող է տևել մի քանի օր: Եթե առկա է մեկ շաբաթից ավելի տևող ուժեղ ցավ կամ անհանգստություն, պետք է դիմել ատամնաբույժին:
Ինչպես ատամնաբուժական բոլոր պրոցեդուրաների դեպքում, արդյունքը երաշխավորված չէ: Այնուամենայնիվ, արմատախողովակի պատշաճ բուժման դեպքում արդյունքները կարող են երկար տևել, նույնիսկ ողջ կյանքի ընթացքում: